خانه پیرنیا نایین
خانه پیرنیا یکی از خانه های تاریخی اصفهان است که در شهر نایین واقع شده است. این خانه تاریخی به علت نوع معماری اش به صورت الگوی خانه های سنتی کویر مرکزی ایران شناخته شده و در حال حاضر موزه مردم شناسی شهر نائین در آن قرار دارد. این بنا مربوط به 400 سال پیش و دوران صفویه است. گردشگری وجود ندارد که وارد خانه پیرنیا شود و نگاهش سقف و دیوارهای خانه را طواف نکند و لب به تحسین نگشاید. اگر با تور اصفهان سفر کردید، حتما از این بنا دیدن کنید.
خانه پیرنیا در مقابل مسجد جامع نایین و محله باب المسجد این شهر قرار دارد . این خانه در ابتدا به عنوان خانه حاکم نائین بوده و در ابتدا شخصی به نام قاصی نور الهدی در این خانه زندگی می کرده و در دوره قاجار به خاندان پیرنیا رسیده و شخصی به نام میرزا احمد خان پیرنیا حاکم نائین در این خانه زندگی می نموده است . این خانه ورودی ، دالانهای متعدد ، هشتی ، غلامگردش، ایوان شاه نشین ، اتاق نشیمن ، گودال باغچه ، باغ و بخشهای مختلف دیگری دارد . این بنا از مجموعه خانه های متعددی تشکیل می شده که هرکدام با کاربردی متفاوت و مخصوص ساخته شده است . ازجمله اندرونی ، بیرونی ، حیاط خلوت و ... می باشد.
مهمترین ویژگی هنری خانه تاریخی پیرنیا که از دیدنی های اصفهان
است، وجود نقاشیهای دیواری و گچبریهای بسیار زیبای آن که در ایوان شاه
نشین ، اتاق تشریفات و اتاق مخصوص حاکم بوده می توان یاد نمود . این
گچبریها در قسمت فوقانی بخشهای ذکر شده را شامل گردیده که در آن کتیبه هائی
با اشعار مختلف عظمت معماری و هنر را نشان می دهد. این گچبریها شامل
قابهای متعددی بوده و داستانهای هفت پیکر نظامی شامل: داستانهای خسرو و
شیرین ، یوسف و زلیخا ، صحنه های شکارگاه ، داستانهای عاشقانه و خیالی را
به نمایش گذاشته است . ترکیب تزئینات
معماری و گچبریها و نقاشیها، زیبائی زایدالوصفی را به تصویر کشیده است . از
دیگر تزئینات این بنا می توان به تزئینات معماری کاربندی ها ، یزدی بندی
ها ،رسمی بندی ها اشاره نمود. درنقاشیهای موجود درقسمتهای مختلف این بنا
نقوش گیاهی، هندسی ، گل و مرغ ، اژدها و حیوانات مختلف زیبائی آن را دو
چندان نموده است.
یکی از بخشهای مهم این بنا ، وجود فضای گودال باغچه در مرکز حیاط بوده که
به عنوان تابستان نشین خانه و به جهت دسترسی به آب قنات حفر گردیده است. قسمت
شمالی این خانه رو به آفتاب است ، نور این خانه را تامین می کند و در
زمستان ها بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد . در طرفین خانه ، معمولا اتاق
هایی است که در فصول مختلف سال استفاده می شود البته در تابستان بیشتر از
قسمت پایین که همان گودال باغچه هست ، استفاده می شود. حیاط،
طوری طراحی شده است که پایین‌تر از سطح خانه قرار بگیرد و همیشه هوایی
مطبوع و خنک داشته باشد و با حوضی بزرگ و باغچه‌ای سبز از درختان انگور و
پسته و انجیر، تابستان نشین اهالی خانه شود.
